Tip:
Highlight text to annotate it
X
สวัสดี ผมเดสติน
ยินดีที่ได้เจอกันอีกใน Smarter Every Day
คุณเคยได้ยินคนพูดกันว่า
มันก็แค่ขี่จักรยานเท่านั้น
ซึ่งหมายความว่า เป็นเรื่องง่าย ๆ ที่พอคุณทำเป็นแล้ว คุณไม่มีทางลืมมันเด็ดขาด จริงหรือ
แต่ผมได้ทดลองทำอะไรบางอย่าง
ผมได้ทำอะไรบางอย่างเป็นผลให้ผมสูญเสียความจำ
เรื่องนี้เกิดขึ้นบนถนนในกรุงอัมสเตอร์ดัม
และพูดกันตรง ๆ ผมกลัวจริง ๆ
ผมไม่สามารถขึ่จักรยานได้เหมือนคุณอีกต่อไปแล้ว
ก่อนที่ผมจะฉายวิดีทัศน์บอกเรื่องที่เกิดขึ้น
ผมจำเป็นต้องบอกเบื่องหลังของเรื่องนี้
ผมก็เหมือนกันเด็กหกขวบทั่วไป
ผมเรียนรู้วิธีการขี่จักรยานตั้งแต่ผมยังเด็กจริง ๆ
ผมได้เรียนรู้ทักษะที่จำเป็นกับชีวิต และผมภาคภูมิใจจริง ๆ
แต่ทุกอย่างก็เปลี่ยนไปเมื่อ Barney เพื่อนผมแวะมาเยี่ยมเมื่อ 25 ปีต่อมา
มาหาผมที่ทำงาน เขาเป็นช่างเชื่อมเหล็กอัจฉริยะ และชอบล้อเล่นกับพวกวิศวกร
เขาท้าผม
เขาได้สร้างจักรยานพิเศษขึ้นมาและต้องการให้ผมลองขี่
เขาปรับเปลี่ยนจักรยานเพียงอย่างเดียว
คือ เมื่อคุณหักแฮนด์ไปทางซ้าย ล้อจะไปหันทางขวา
และเมื่อคุณหักแฮนด์ไปทางขวา ล้อจะหันไปทางซ้าย
ผมคิดว่าเป็นเรื่องหมู ๆ ผมจึงกระโดดขึ้นจักรยาน
และพร้อมที่แสดงให้เห็นว่า ผมเอามันอยู่อย่างง่ายดาย
และท่านสุภาพสตรีแลสุภาพบุรุษทั้งหลาย
คุณเดสติน แซนดิน
ผลของความพยายามขึ่จักรยานครั้งแรก
เอาเลย เอาเลย
ผมไม่สามารถขี่ได้
คุณคงเห็นผมกำลังหัวเราะ แต่จริง ๆ แล้ว ผมหงุดหงิดมากจริง ๆ
ในห้วงเวลานี้ ผมรู้ซึ้งจริง ๆ
ผมคิดผิด
จักรยานคัดนี้ทำให้เข้าใจสัจจะ
ผมรู้วิธีการขี่จักรยาน
แต่ผมไม่เข้าใจและขี่ไม่ได้
ดังนั้น ความรู้จึงไม่ใช่ความเข้าใจ
เอาล่ะ ผมอาจเข้าใจว่าคุณกำลังคิดอะไรอยู่
บางที ผมก็แค่เป็นวิศวกรที่ประสาทไม่ประสานกัน จึงขี่ไม่ได้
แต่นั้นไม่ใช่ความจริงแน่นอน
ขั้นตอนวิธีการขี่จักรยาน
ที่ฝังลึกในสมองของคุณ มันสลับซับซ้อน
ลองคิดดู
ออกแรงกดลงที่บันไดจักรยาน
ทรงตัว
ขยับแฮนด์ซ้ายขวา
ให้สองล้อทรงตัวได้
ทุกแรงที่ใช้เป็นส่วนหนึ่งของขั้นตอนวิธีการ
และถ้าคุณเปลี่ยนเพีงชิ้นใดชั้นหนึ่ง มันกระทบกับระบบการควบคุมการทรงตัวทั้งหมด
ผมไม่ค่อยพูดอะไรที่เฉพาะเจาะจงเช่นนี้บ่อย ๆ
แต่ตอนนี้ ผมขอท้าคุณ
คุณไม่สามารถขี่จักรยานคัดนี้ได้
คุณอาจคิดว่าคุณทำได้ แต่คุณทำไม่ได้
ผมรู้ดี เพราะผมได้รับเชิญไปพูดในมหาวิทยาลัยและในที่ประชุมต่าง ๆ
และผมเอาจักรยานไปกับผม
ท้ายสุด ผลออกมาเหมือนกันหมด
คนมักคิดว่าแค่ใช้ลูกเล่นบางอย่าง ก็ขี่ได้
ไม่มีใครขี่ได้
สมองคุณรับมันไม่ได้
ตัวอย่าง นายคนนี้
ผมเสนอให้เงินเขา 200 ดอลลาร์ ถ้าเขาขี่จักรยานบนเวทีได้ระยะทาง 10 ฟุต
ทุกคนคิดว่า เขาน่าจะทำได้
ไม่ ไม่ ไม่ คุณไม่เข้าใจ
ทางนี้ ไม่ใช่ทางโน้น
เอาละ ๆ เมื่อไรก็ได้ที่คุณพร้อม
โปรดจำไว้ ขาคุณต้องไม่แตะพื้น
อย่างน้อยที่สุด คุณก็เริ่มแล้ว ไป
ขาคุณต้องอยู่บนบันไดถีบ ไป
ขอเพียงให้ขาคุณอยู่บนบันได
เอา ลองกันอีกครั้ง
เมื่อคุณมีวิธีคิดที่ตายตัวในสมอง
บางครั้งคุณไม่สามารถเปลี่ยนมันได้ แม้คุณจะอยากจะเปลี่ยนก็ตาม
และนี่คือสิ่งที่ผมได้ทำไป
มันเป็นเพียงการท้าทายส่วนตัว
ผมอยู่บนทางถนน
และผมฝึกเป็นระยะเวลา 5 นาทีทุกวัน
เพื่อนบ้านผมหัวเราะผม
ผมล้มหลายครั้งมาก
แต่หลังจาก 8 เดือนผ่านไป สิ่งนี้ก็เกิดขึ้น
วันหนึ่งผมยังขี่จักรยานไม่ได้ แต่วันรุ่งขึ้น ผมกลับขี่ได้
มันเหมือนกับ ผมหาเส้นทางในสมองที่ปลดล็อคมันออก
มันช่างประหลาดอะไรเช่นนี้
ดูเหมือนมีเส้นทางในสมองผม
แต่ถ้าผมไม่มีสมาธิเมื่อไร
สมองผมก็จะลืมเส้นทางใหม่อย่างง่ายดาย และหันกลับไปเส้นทางเก่าที่คุ้นเคย
เพียงมีอะไรมาเบนความสนใจแค่เล็กน้อย เช่น เสียงโทรศัพท์ดังในกระเป๋าผม
ก็จะทำให้สมองผมกลับไปสู่ขั้นตอนและวิธีการขี่จักรยานแบบเดิมทันที่ และผมก็จะหกล้ม
แต่อย่างน้อย ผมก็ขี่มันได้
ลูกชายผมเป็นคนที่มียีนใกล้เคียงผมที่สุด
และเขาขี่จักรยานปกติได้ตั้งแต่อายุ 3 ขวบ
ตอนนี้ เขาหกขวบกว่า
ผมอยากรู้ว่า เขาจะใช้เวลาแค่ไหนที่จะเรียนรู้วิธีการขี่จักรยานซ้ายขวาสลับกัน
ผมจึงบอกเขาว่า ถ้าเขาเรียนรู้วิธีการขี่จักรยานซ้ายขวาสลับกันได้
ผมจะให้เขาไปออสเตรเลียและพบกับนักบินอวกาศตัวจริง
ลูกยอมแพ้หรือยัง
ไม่ครับ พ่อ
ลองต่อไป
นี่คือสิ่งที่เิกิดขึ้น
ดูซิ
นี่เป็นเรื่องใหญ่จริง
ลุกขึ้น ลูกทำได้
คุณเห็นไหมว่า สมองเขารับมือมันอย่างไร
ลูกผมลองขี่อย่างจริงจัง เขาลองกี่สัปดาห์ รู้ไหม 2 สัปดาห์เท่านั้น
เพียง 2 สัปดาห์ เขาก็ทำในสิ่งที่ผมต้องใช้เวลาถึง 8 เดือน
นี่แสดงว่า เด็กมีสมองทีอ่อนไหวกว่า
ผมพูดถูกไหม
อ่อนไหวกว่าผู้ใหญ่
การทดลองนี้แสดงให้เห็นชัดเจนว่า เด็กมีสมองที่อ่อนไหว เปลี่ยนง่ายกว่าผู้ใหญ่
นั้นคือเหตุผลว่า เวลาที่เหมาะต่อการเรียนภาษาที่สุด คือ ตอนเป็นเด็ก
เอาละ วันนี่มาขี่จักรยานกัน
ผมขี่ได้อย่างสบาย ขี่เร็วก็ได้
ผมคิดว่า การทดลองเสร็จสิ้นแล้ว
เอาละ ตอนนี ผมอยู่ที่อัมสเตอร์ดัม
เมืองที่มีจักรยานมากกว่าคน
คำถามคือ ผมสามารถขี่จักรยานปกติได้ไหม
ผมหมายถึง ผมได้ใช่เวลาช่วงหนึ่งเรียนที่ลืมวิธีการขี่จักรยานปกติ
ถ้าผมกลับไปขี่จักรยานปกติ สมองผมจะสับสนไหม
ดังนั้น ผมจึงทวีตกับ Smarter Every Day
และผมจะดูว่า ถ้ามีใครนำจักรยานมา และผมลองขี่จักรยานปกติ
มันเป็นจักรยานสลับซ้ายขวา ๆ
นี่เป็นหนึ่งในช่วงเวลาที่ผมหงุดหงิดที่สุดในชี่วิต
ผมขี่จักรยานปกติได้ตั้งแต่อายุ 6 ขวบ
แต่ตอนนี้ ผมขี่ไม่ได้อีกแล้ว
ผมได้พิสูจน์ให้เห็นว่า ผมปลดปล่อยสมองจากการรับรู้ทางพุทธิพิสัย
แต่ถึงจุดนี้ ผมค่อนข้างมั่นใจว่า สิ่งที่ผมได้พิสูยน์คือ ผมเพียงแค่เบี่ยงเบนเท่านั้น
สิ่งที่คุณไม่เห็นคือ มีคนกลุ่มหนึ่งที่นี่
กำลังจ้องมองผม
มองคนอเมริกันที่ประหลาด
คนที่ขี่จักรยานไม่เป็น เขาคิดว่าผมโง่
แต่จริง ๆ แล้ว ผมไปลึกกว่าสองชั้น
เพราะว่า ผมเรียนรู้ และก็เรียนลืม
หลังจากเป็นตัวตลก 20 นาทีผ่านไป
จู่ ๆ สมองผมก็ตีกลับไปสู่ขั้นตอนวิธีการขี่จักรยานแบบเดิม
ผมไม่สามารถอธิบายได้ แต่จู่ ๆ มันก็เกิดขึ้น
ผมขี่ได้แล้ว ผมขี่ได้แล้ว
ผมกลับมาขี่ได้อีกครั้ง
โอ้ มันกลับมาแล้ว
ผมขี่ได้ ผมขี่ได้
นั่นแหละ
นั้นเป็นเวลานั้น
เอาล่ะ ผมขี่ได้แล้ว
ผมพยายามอธิบายคนรอบ ๆ
พวกเขาไม่เข้าใจ
พวกเขาคิดว่า ผมแกล้งตอลด 20 นาที
และผมไม่สามารถทำให้พวกเขาเชื่อ
นั่นเหมือนผมเสแสร้ง ใช่ไหม
คุณคิดว่า ผมแกล้งไหม คุณไม่เชื่อผม ใช่ไหม
มันดูประหลาดมาก
คุณคิดว่า ผมโกหกคุณ ใช่ไหม
ผมไม่ได้โกหก
ผมรู้สึกเหมือนว่า เป็นเพียงคนเดียวในโลกที่เรียนลืมการขี่จักรยาน
และผมไม่สามารถอธิบายกับใครได้
เพราะทุกคนเชื่อว่า คุณไม่สามารถลืมวิธีการขี่จักรยานได้
สรุป ผมเรียนรู้ 3 อย่างจากการทดลองนี
ผมเรียนรู้ว่า บ่อยครั้งที่ช่างเชื่อมโลหะฉลาดกว่าวิศวกร
ผมเรียนรู้ว่า ความรู้กับความเข้าใจไม่เหมือนกัน
และผมเรียนรู้ว่า ความจริง คือ ความจริง
ไม่ว่าผมจะคิดอย่างไรก็ตาม
ดังนั้น จงระวังที่จะตีความเรื่องต่าง ๆ
เพราะว่า คุณกำลังมองโลกด้วยความอคติ
ไม่ว่าคุณจะรู้ตัวหรือไม่ก็ตาม
ผมคือเดสติน
คุณกำลังดูรายการ Smarter Every Day
ขอให้มีความสุข
ถ้าคุณอยากสนับสนุ Smarter Every Day
คุณสามารถดาวน์โหลดหนังสือเสียงที่ audible.com/smarter
ผมขอแนะนำหนังสือของ Commander Hadfield
ชื่อ An Astronaut's Guide to Life on Earth
ผมอ่านแล้ว สนุกมาก
ถ้าคุณคิดดูดี ๆ ผมได้เรียนรู้วิธีขี่จักรยานอีกแบบที่ต่างออกไป
และลูกผมก็เรียนแล้วด้วย
แต่ Commander Hadfield ได้เรียนขับยานอวกาสที่ต่างออกไป
ไม่เพียงเท่านั้น ยังมีสถานีอวกาศที่ต่างไปด้วย