Tip:
Highlight text to annotate it
X
มีชายสองคนเดินเข้าไปในบาร์
เอาจริงดิ
เฮ้ย จริงๆ
มีชายสองคนเดินเข้าไปในบาร์
เป็นบาร์ไอศกรีมนะ
เดฟ เป็นนักฟิสิกส์ ทำงานกับ Large Hadron Collider (LHC) ที่ CERN
ห้องทดลองในยุโรปสำหรับฟิสิกส์เชิงอนุภาค
และสตีฟ นักร้องเพลงบลู
"เดฟ เป็นไงมั่ง"
"สตีฟ ดีจังที่เจอคุณ"
"ผมเอาช็อคโกแลตอัลม่อนสองลูกครับ"
"วานิลลาปั่นครับ"
"นี่ๆ ผมเพิ่งเห็นเกี่ยวกับอะไรบางอย่างที่ LHC ในทีวี
พวกคุณพบ โบโซ่ ในตัวตรวจจับใช่มะ"
"เออ ไม่ค่อยจะใช่นะ
เราเจอ โบซอน
อาจเป็น ฮิกส์ โบซอน ก็ได้"
"คืออะไรอะ"
"มันเป็นอนุภาคน่ะ"
"คุณไม่ได้เจออนุภาคอยู่แล้วเป็นประจำหรอ"
"ใช่ แต่อันนี้หมายความว่า
สนามฮิกส์ (Higgs field) อาจมีอยู่จริงๆ"
"สนาม? สนามอะไรอะ"
"สนามฮิกส์น่ะ"
ตั้งชื่อตาม ปีเตอร์ ฮิกส์ (Peter Higgs)
แม้ว่ามีอีกหลายคนที่ร่วมกันคิด
มันไม่ใช่สนาม ในแบบที่นายปลูกข้าวโพดนะ
แต่เป็นสนามในสมมติฐาน สนามพลังในแบบที่มองไม่เห็น
ที่แพร่กระจายไปทั่วเอกภพน่ะ"
"อืม โอเค
แล้วถ้ามันกระจายไปทั่วเอกภพ
ทำไมฉันไม่เห็นจะเคยเห็นมันเลย
มันแปลกๆอยู่นะ"
"อืม ที่จริงแล้ว มันไม่ได้แปลกอะไรมากหรอก
ลองคิดถึงอากาศรอบตัวเราสิ
พวกเราไม่เห็น หรือไม่ได้กลิ่นมัน
แม้บางที่เอาอาจจะได้กลิ่นก็เหอะ
แต่เราสามารถรับรู้ถึงตัวตนของมันได้ด้วยอุปกรณ์ที่ซับซ้อน
เหมือนกับร่างกายของเรา
ดังนั้น ความจริงที่ว่าเราไม่สามารถเห็นอะไรบางอย่าง
มันแค่ทำให้ยากต่อการตรวจจับขึ้นมาอีกนิด
ว่ามันมีอยู่จริงๆ หรือไม่กันแน่"
"อาฮะ ว่าต่อสิ"
"ดังนั้น พวกเราเชื่อว่า สนามฮิกส์ที่ว่านี้อยู่รอบๆเรา
ทุกที่ในเอกภพ
และสิ่งที่มันทำค่อนข้างพิเศษ
มันให้มวลกับ อนุภาคมูลฐานต่างๆ"
"อะไรคืออนุภาคมูลฐานหรอ"
"อนุภาคมูลฐานคือสิ่งที่เราเรียก
อนุภาคที่ไม่มีโครงสร้าง
มันไม่สามารถถูกแบ่งย่อยได้อีก
พวกมันเป็นโครงสร้างพื้นฐานของเอกภพ"
"ฉันนึกว่านั่นคืออะตอมซะอีก"
"ที่จริง อะตอมประกอบด้วยองค์ประกอบที่เล็กกว่า
โปรตอน นิวตรอน และอิเล็กตรอน
ในขณะที่อิเล็กตรอนเป็นอนุภาคมูลฐาน
นิวตรอนและโปรตอนไม่ใช่นะ
พวกมันประกอบขึ้นจากอนุภาคพื้นฐานที่เรียกว่า ควอร์ก (quark)
"ฟังดูยังกับตุ๊กตารัสเซีย
มันมีที่สิ้นสุดไม๊อะ"
"จริงๆนะ เราก็ไม่รู้เหมือนกัน
แต่ที่เราเข้าใจตอนนี้
มันเรียกว่า แบบจำลองมาตรฐาน (Standard Model)
ในนั้น มันมีอนุภาคมูลฐานสองชนิด
เฟอร์มิออน (fermions) ที่เป็นส่วนประกอบของสสาร
และโบซอน ที่บรรจุไปด้วยแรง
พวกเรามักจัดลำดับอนุภาคเหล่านี้
ตามคุณสมบัติของพวกมัน เช่น มวล
พวกเราสามารถวัดมวลของอนุภาคเหล่านี้ได้
แต่เราไม่เคยรู้จริงๆว่า มวลพวกนี้มันมาจากไหน
หรือว่าทำไมพวกมันถึงมีมวลอย่างที่เป็นอยู่"
"แล้ว สนามฮิกส์นี่มันช่วยอธิบายเรื่องมวลได้ยังไงล่ะ"
"อ้อ เมื่ออนุภาคผ่านเข้าไปยังสนามฮิกส์
มันมีปฎิสัมพันธ์กันและได้มวล
ยิ่งมันมีปฎิสัมพันธ์มากเท่าไร มันยิ่งมีมวลมากเท่านั้น"
"โอเค ฉันพอจะเข้าใจอะนะ แต่มันสำคัญจริงๆหรอ
ฉันหมายความว่า ถ้ามันไม่มีสนามฮิกส์ล่ะ"
"ถ้าไม่มีสนามฮิกส์หรอ
โลกนี้ก็คงจะมีอยู่ไม่ได้หรอก
จะไม่มีดาว ไม่มีดาวเคราะห์ ไม่มีอากาศ ไม่มีอะไรเลย
ไม่มีแม้แต่ช้อนนั่น หรือไอศกรีมที่นายกำลังกินอยู่"
"โอ้ แบบนี้ก็แย่น่ะสิ
โอเค แต่ฮิกส์ โบซอนมันเข้ากับ แบบจำลองมาตรฐานตรงไหนหรอ"
"เอาล่ะ ทีนี้ นายเห็นเชอรี่ในน้ำปั่นฉันไม๊"
"ขอได้ป่าวอะ"
"ไม่ ยังก่อน เราต้องใช้มันในการอุปมาก่อน"
"โอ ก็ได้ เชอรี่คือฮิกส์ โบซอน"
"ไม่ค่อยจะใช่นะ"
เชอรี่เป็นอนุภาคที่กำลังเคลื่อนที่ผ่านสนามฮิกส์ซึ่งก็คือน้ำปั่น
น้ำปั่นให้มวลกับเชอรี่"
"อ้อ เข้าใจละ โอเค แบบว่าโมเลกุลของน้ำปั่นก็คือ ฮิกส์ โบซอน"
"เอ่อ นายเกือบถูกละ"
"มันรับเอาการกระตุ้นมาจากสนามฮิกส์
ในการสร้าง ฮิกส์ โบซอน
ดังนั้น เพื่อเป็นตัวอย่าง ถ้าฉันต้องการเติมพลังงาน
เช่น โดยการปล่อยลูกเชอรี่ลงในน้ำปั่น"
"อ่า อย่างนั้นหยดน้ำที่กระเด็นลงบนโต๊ะ
ก็คือ ฮิกส์ โบซอน"
"เกือบละ การกระเด็นนี่แหละที่เป็นฮิกส์ โบซอน"
"เฮ้ย นี่จริงดิ"
"อืม นั่นเป็นสิ่งที่กลศาสตร์ควอนตัมสอนเรา
ที่จริงนะ อนุภาคทุกอย่างก็คือการกระตุ้นของสนาม"
"โอเค เอาล่ะ ฉันพอจะเห็นละ ว่าทำไมนายถึงชอบฟิสิกส์เชิงอนุภาคมาก
มันค่อนข้างเจ๋ง
แปลก แต่เจ๋งดี"
"ใช่ นายจะว่ามันแปลกไปหน่อยก็ได้
มันไม่เหมือนอะไรในชีวิตประจำวัน
ฮิกส์ โบซอน คือการการะตุ้นของสนามฮิกส์
ดังนั้น จากการค้นพบ ฮิกส์ โบซอน
พวกเรารู้ก็ว่า สนามฮิกส์ มีอยู่จริง
"เอาล่ะ ทีนี้นายก็เจอมันแล้ว
เรารู้แล้วว่า สนามฮิกส์มีอยู่จริง
ก็จบกันแล้วดิ
มันจะยังเหลืออะไรให้ฟิสิกส์เชิงอนุภาคอีก"
"ที่จริงนะ เราเพิ่งเริ่มเอง
มันเหมือนกับ ตอนที่โคลัมบัสคิดว่า
เขาเจอทางเดินใหม่เพื่อไปอินเดีย
ใช่ เขาได้เจออะไรใหม่จริงๆ
แต่ไม่ค่อยจะเป็นอย่างที่เขาคาดไว้
ดังนั้น อย่างแรกเลย เราต้องการที่จะทำให้มั่นใจก่อน ว่าโบซอนที่เราเจอนั้น
จริงๆ แล้วมันเป็น ฮิกส์ โบซอน
มันเหมือนจะเข้ากับแบบจำลองมาตราฐาน แต่เราต้องวัด
คุณสมบัติของมันเพื่อให้มั่นใจ"
"จะทำอย่างนั้นได้ยังไงน่ะ"
"ก็เก็บข้อมูลเพิ่มสิ
โบซอนใหม่นี้ปรากฎอยู่แค่ช่วงเวลาสั้นๆ
ก่อนที่มันจะแตกตัวหรือสลาย
กลายเป็นอนุภาคที่เบากว่า และเสถียรกว่า
โดยการวัดอนุภาคพวกนี้
คุณจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับคุณสมบัติของโบซอน"
"และที่นายมองหาอยู่จริงๆ มันคืออะไร"
"อืม แบบจำลองพื้นฐานทำนายไว้ว่า
ฮิกส์ โบซอนสลายตัวไปเป็นอนุภาคอื่นๆ ที่เบากว่า
บ่อยแค่ไหนและด้วยวิธีใด
ดังนั้น เราต้องการที่จะดูว่า อนุภาคที่เราพบ
เป็นหนึ่งในที่มีการทำในไว้โดยแบบจำลองมาตราฐาน
หรือว่ามันจะไปเข้ากันกับแบบจำลองทางทฤษฎีอื่นที่เป็นไปได้"
"แล้วถ้าเกิดมันเข้ากับแบบจำลองอื่นล่ะ"
"นั่นก็ยิ่งน่าตื่นเต้นเข้าไปอีก"
ความจริงนะ นั่นเป็นวิธีที่วิทยาศาสตร์ก้าวหน้า
เราแทนที่แบบจำลองเก่าด้วยอันใหม่
ที่มันอธิบายผลการสำรวจของเราได้ดีกว่า"
"โอ้ งั้นมันก็เหมือนกับว่า การค้นหาฮิกส์ โบซอนเนี่ย
ให้แนวทางสำหรับการสำรวจ
คล้ายๆ กับที่นายโคลัมบัสไปสำรวจตะวันตกสินะ"
"ใช่แล้ว และนี่มันก็เพิ่งจะเป็นการเริ่มต้นเท่านั้นเอง"